Người xưa gọi cá chạch là “nhân sâm dưới nước", bởi bên cạnh giá trị dinh dưỡng nó còn có tác dụng chữa bệnh. Cá chạch là vị thuốc hiệu quả chữa liệt dương và kéo dài tuổi thọ.

Cá chạch, thường sống ở ao, hồ, ruộng trũng, nhất là những nơi có lượng bùn (sình) nhiều. Cá chạch có da trơn như lươn, con lớn nhất lớn hơn ngón tay cái người lớn, dài khoảng 1,5 tấc.

Ăn cá chạch có tác dụng bồi bổ tỳ vị, dưỡng thận, bồi bổ khí huyết, chống lão suy, tráng dương, nên nhiều người còn gọi cá chạch là “trường xuân ngư”. Theo Đông y, cá chạch có vị ngọt, tính bình không độc, bổ khí huyết, cường dương, chống lão suy, trị ra mồ hôi trộm, tiêu khát, trĩ, tiểu tiện không thông, giải say rượu, chữa viêm gan mật, suy gan, vàng da, tụy, bệnh ngoài da, mẩn ngứa… nên cá chạch rất cần thiết cho người cao tuổi.

Người xưa gọi cá chạch là “nhân sâm dưới nước", bởi bên cạnh giá trị dinh dưỡng nó còn có nhiều tác dụng chữa bệnh. Thịt cá chạch có lượng mỡ khá thấp nhưng lượng đạm lại rất dồi dào, cao hơn nhiều so với các loại thịt và cá khác. Sau đây là một số món ăn - bài thuốc từ cá chạch bồi bổ khí huyết.

- Chữa liệt dương, kéo dài tuổi thọ: 10 con cá chạch làm sạch ướp gia vị cho thấm rồi nấu cháo với nếp (hoặc gạo), hạt sen và các vị thuốc Bắc như nhân sâm (10 g), kỷ tử (15 g), hoài sơn (30 g), đại táo (30 g), nhục quế (5 g), long nhãn (20 g) và một ít gừng tươi xắt lát.
Đổ nước vừa ngập, đun sôi trong vòng 30 phút, sau đó hạ lửa đến khi chín mềm rồi nêm lại cho vừa ăn. Món này ăn cả cái lẫn nước, mỗi tuần ăn 2 lần mới thấy hiệu quả trông thấy, nhất là người cao tuổi.

- Chữa suy nhược thiếu máu: Cá chạch (250g), thịt lợn nạc (50g), gừng (5g), tiêu bột (3g), nước vừa đủ. Cá nhét rán qua cho thơm, cho nước, thịt, gừng, đun to lửa 10 phút rồi hầm nhừ thịt đến khi chín, nêm gia vị là ăn được.

- Chữa kém ăn, xanh xao, thiếu máu, suy gan, suy nhược thần kinh và thể lực, suy giảm chức năng tình dục: 10 con cá chạch sống làm sạch nhớt, bỏ ruột, đem rán giòn và thêm 300ml rượu trắng (hoặc 600ml nước), vài lát gừng, đun nhỏ lửa đến lúc nước canh có màu trắng sữa là được. Bỏ lớp dầu trắng sữa, phần nước và thịt còn lại, cho thêm một chút muối. Ăn cả cái và nước.

- Tráng dương, bổ thận: 10 con cá chạch làm sạch nhớt, bỏ xương, ruột, lá sen khô vừa đủ. Cá chạch phơi chỗ mát cho khô, bỏ đầu, đuôi đốt thành than. Lá sen khô tán bột. Trộn 2 thứ với nhau. Mỗi lần dùng 10g.
Ngày uống 3 lần với nước sôi để nguội hoặc cá chạch (500g), gừng, bột ngọt, dầu ăn đủ dùng. Cá chạch rửa sạch, tẩm ướp với bột ngọt và gừng trong vòng 30 phút. Cho chảo lên bếp, đổ dầu khử với tỏi cho thơm và cho cá vào rán giòn ăn cả xương (mỗi tuần ăn 2 lần).

- Chống lão suy ở người già: Cháo cá chạch nấu với gạo hoặc đậu đen, đậu xanh nêm gia vị, rau thơm ăn nóng.

- Chữa tiểu đường: Cá chạch, bỏ hết nhớt, xương, ruột và nấu canh với lá sen non.